Próba wysiłkowa EKG

Standardowe, spoczynkowe badanie EKG opisuje czynność elektryczną serca w spoczynku. Wiele nieprawidłowości chorobowych pojawia się jednak w trakcie zwiększonej pracy serca podczas wysiłku (np. niedokrwienie serca w przebiegu choroby niedokrwiennej serca). Takich nieprawidłowości najczęściej nie jesteśmy w stanie uchwycić w badaniu spoczynkowym. W tym celu wykonujemy badanie wysiłkowe., aby wysiłkiem prowokować i ujawnić ukryte w spoczynku nieprawidłowości.

Test wysiłkowy jest nieinwazyjnym badaniem diagnostycznym. Badanie jest wykonywane za pomocą dedykowanej, zaawansowanej technologicznie aparatury złożonej z komputerowego systemu analizującego zapis EKG oraz sterowanej przez ten system bieżni ruchomej. Ten rodzaj diagnostyki jest szczególnie przydatny w rozpoznawaniu choroby wieńcowej i w ocenie skuteczności leczenia chorób sercowo-naczyniowych:

• po zabiegach kardiologii inwazyjnej (zabiegi angioplastyki wieńcowej, z ang. PTCA): ocena efektu leczenia po zabiegu oraz monitorowanie trwałości tego efektu w przyszłości
• po operacji serca – pomostowanie aortalno – wieńcowe (z ang. CABG): ocena efektu leczenia po zabiegu oraz monitorowanie trwałości tego efektu w przyszłości
• diagnostyka zaburzeń rytmu serca: ocena związku arytmii z wysiłkiem fizycznym i ewentualnym niedokrwieniem serca.

Badanie to pozwala także ocenić wydolność układu krążenia oraz ocenić ogólną sprawność fizyczną organizmu.

Cennym wskazaniem do wykonania tego badania jest również ocena bezpieczeństwa uprawiania sportu:

• sportowcy: badania okresowe
• osoby planujące uprawianie amatorskie i półwyczynowe: badanie przed podjęciem regularnych treningów i dużych wysiłków w celu oceny bezpieczeństwa oraz ustalenia bezpiecznej wielkości obciążenia
• pacjenci z rozpoznanymi chorobami z grupy ryzyka kardiologicznego (cukrzyca, nadciśnienie tętnicze, hiperlipidemie, otyłość), którzy planują rozpoczęcie treningów w celu poprawy swojego zdrowia i wydolności fizycznej – ocena bezpieczeństwa treningu oraz ustalenie bezpiecznego obciążenia. 

Nad bezpieczeństwem i przebiegiem badania czuwa lekarz z doświadczeniem w wykonywaniu tego typu badań oraz osoba pielęgniarka asystująca. Personel dysponuje dodatkowo odpowiednim wyposażeniem asekuracyjnym.

Opis badania

Test wysiłkowy trwa od kilku do kilkunastu minut, a czas badania zależny jest od kondycji fizycznej i/lub zaawansowania choroby pacjenta (obciążenie wysiłkiem trwa do momentu osiągnięcia odpowiedniego pułapu tętna lub pojawienia się objawów chorobowych).

Przed badaniem na skórze klatki piersiowej badanego, po jej odpowiednim przygotowaniu (po odtłuszczeniu i ewentualnym wygoleniu owłosienia) umieszcza się elektrody w celu uzyskania zapisu EKG. Na ramię badanego zakładany jest mankiet do pomiaru ciśnienia tętniczego krwi.  Test wysiłkowy wykonujemy na bieżni ruchomej, w niektórych pracowniach na cykloergometrze. Wysiłek w trakcie badania jest precyzyjnie skalowany przez systemem komputerowy, który zarządza bieżnią ruchomą. W trakcie badania rejestrowany jest zapis EKG, który na bieżąco jest obserwowany przez wykonujący personel. W standardowym protokole badania, tzw. protokół Bruce’a, co trzy minuty bieżnia zwiększa kąt swego nachylenia oraz prędkość przesuwu taśmy i w ten sposób zwiększa obciążenia dla pacjenta. Próbę wysiłkową przerywa się po osiągnięciu przewidywanej dla wieku częstości akcji serca, wystąpieniu dolegliwości lub pojawieniu się zmian w zapisie EKG, będących wskazaniem do przerwania badania lub istotnej zmianie ciśnienia tętniczego. Wysiłek przerywa lekarz po osiągnięciu docelowego obciążenia, następnie trwa kilkuminutowy okres odpoczynku z ciągłym monitorowaniem zapisu EKG, kontrolą ciśnienia tętniczego oraz obserwacją samopoczucia pacjenta. W każdej chwili badania można przerwać na życzenie pacjenta.

Po badaniu lekarz wykonuje opis badania i wydaje pełen raport z badania, ze stosownymi wnioskami pacjentowi. Kopia badania znajduje się w elektronicznym archiwum przychodni dając lekarzowi możliwość oceny porównawczej.

Zalecamy, aby po badaniu Pacjent pozostawał w naszej jednostce przez kilkanaście minut (w uzasadnionych przypadkach lekarz indywidualnie ustala czas obserwacji po badaniu).

Przygotowanie do badania

W dniu badania prosimy o:

• zjedzenie lekkiego posiłku ok. 2 godziny przed testem (badanie nie powinno odbywać się na czczo ani też tuż po posiłku).
• przyjęcie zalecanych leków (o ile kierujący lekarz nie ustali inaczej).
• wygodny ubiór lub strój sportowy na zmianę.
• wygodne obuwie, optymalnie sportowe na zmianę.
• zgłoszenie się z pełną dokumentacją medyczną (ważne w celu optymalnej oceny sytuacji klinicznej – ocena ew. postępu choroby).
• zgłoszenie się ze skierowaniem na badanie lub kartą informacyjną z zaleceniem wykonania badania (badanie zawsze po ustaleniu wskazań przez lekarza), z listą przyjmowanych leków (ważne w celu oceny skuteczności leczenia i/lub wskazań do jego modyfikacji).